• Fjárhagsstaða leigjenda hefur batnað sl. 2 ár en samt hafa þeir ekki efni á að kaupa íbúð
• Leigumarkaðinn óheilbrigður þegar fólk ver að meðaltali yfir 40% ráðstöfunartekna sinna í leigu• „Húsnæði eru mannréttindi en ekki hefðbundin markaðsvara“
„Fjárhagsstaða leigjenda hefur batnað á síðustu tveimur árum og fleiri segjast geta lagt til hliðar en samt sjáum við leigumarkaðinn stækka. Fólk nær ekki að safna sér fyrir útborgun í íbúð því hækkun á fasteignaverði hefur verið meiri en kaupmáttaraukningin. Þetta er erfið staða, að sjá fólk á leigumarkaði vilja kaupa, leggja til hliðar en einfaldlega ekki geta keypt.“ Þetta sagði Una Jónsdóttir, hagfræðingur hjá Íbúðalánasjóði, í umræðu um íslenskan íbúðamarkað hjá Íslandsbanka.
Una sagði að víðast hvar erlendis væri heilbrigðari leigumarkaður en á Íslandi. Talið barst þá að því hvað gæti flokkast sem heilbrigður eða óheilbrigður leigumarkaður. Una sagði til marks um óheilbrigði íslenska leigumarkaðarins að hér verði fólk að meðaltali yfir 40% ráðstöfunartekna sinna í leigu. Því væri nauðsynlegt að styðja við óhagnaðardrifin leigufélög þar sem fólk gæti búið í öruggu húsnæði og greitt leigu í samræmi við greiðslugetu.
Húsnæði er mannréttindi
Una sagði nauðsynlegt í umræðunni um íbúðamarkaðinn hér á landi að hafa hugfast hvernig vöru við værum að fást við. „Þetta eru mannréttindi en ekki hefðbundin markaðsvara. Við verðum að hafa þak yfir höfuðið, þetta er grunnþörf.“ Una vísaði í nýútkomna skýrslu Reykjavíkurborgar þar sem segir að um 350 manns séu utangarðs á Íslandi en fyrir 5 árum hafi þessi hópur talið 180 manns. Staðan sé mjög alvarleg og þessi hópur verði illa úti að stórum hluta sökum húsnæðisástandsins. Þetta undirstriki þörfina fyrir óhagnaðardrifnu leigufélögin.